Πίνακας Περιεχομένων
Η ψυχολόγος και συγγραφέας Βασιλική Γιαννακοπούλου με πολλές διοργανώσεις στο ενεργητικό της και πάθος την ορθή γαλούχηση των νεαρών προσωπικοτήτων, μας παρουσιάζει τη διαδρομή και το έργο της καθώς και το ρόλο της φωτοανάγνωσης (speed reading) στην εκπαιδευτική / μαθησιακή ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και όχι μόνο.
Ακολουθεί η συνέντευξη που μας παραχώρησε η κ. Γιαννακοπούλου. Τη συνέντευξη επιμελήθηκε η φιλόλογος Θεολογία Χατζηιωαννίδου.
1. Βιογραφικά στοιχεία της κ. Βασιλικής Γιαννακοπούλου
Καλησπέρα σας κ. Βασιλική Γιαννακοπούλου. Γνωρίζοντας την σημαντική συμβολή σας στο χώρο της εκπαίδευσης μέσω καινοτόμων μεθόδων μάθησης και ψυχολογικής υποστήριξης σε παιδιά και ενήλικες, θα θέλαμε να μας μιλήσετε για το ξεκίνημα σας και την πορεία σας μέχρι τώρα, ώστε να σας γνωρίσουμε καλύτερα.
«Σπούδασα ψυχολογία στην Κρήτη, όπου αποφοίτησα το 2009. Έμαθα τέσσερις ξένες γλώσσες: αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά και τούρκικα και επιπλέον τη νοηματική γλώσσα. Εκπαιδεύθηκα στο αντικείμενο της φωτοανάγνωσης στην Αμερική από τον Paul Scheele και στην Αγγλία από τον Tony Buzan και τον Jim Kwik.
Ξεκίνησα να εφαρμόζω εθελοντικά τη μέθοδο στην Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη το 2018. Εκείνη τη χρονική περίοδο έκανα και σεμινάρια ενηλίκων κάθε Τρίτη στον ίδιο χώρο. Μετά σταδιακά συνεργάστηκα με άλλους χώρους. Την περίοδο του κορονοϊού μετέτρεψα την εργασία μου από δια ζώσης σε διαδικτυακή, όπου την έχω κρατήσει ως σήμερα. Με άλλα λόγια, κάνω μόνο διαδικτυακές συναντήσεις είτε σε παιδιά είτε σε ενήλικες.
Το Δεκέμβριο του 2022 κυκλοφόρησε το βιβλίο μου: «Φωτοανάγνωση» από τις εκδόσεις ο νόμος της επιτυχίας. Μία από τις πιο σημαντικές συνεργασίες μου είναι εκείνη με την κυρία Ευγενία Μανωλίδου στην Ελληνική Αγωγή.
Κάθε Δευτέρα παρουσιάζω το έργο μου σε ένα διαφορετικό σχολείο ή άλλο χώρο (πχ. βιβλιοπωλείο) για να δώσω τη δυνατότητα σε όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο να ενημερωθεί για αυτή τη μέθοδο. Παράλληλα σε κάποια σχολεία έχει ξεκινήσει η εφαρμογή του προγράμματος: «Τα παιδιά ζωγραφίζουν τον πίνακα ονείρων τους», όπου ουσιαστικά συζητάω με τα παιδιά το θέμα των στόχων στη ζωή τους».
2. Η μέθοδος της φωτοανάγνωσης και η συμβολή της κ. Γιαννακοπούλου
Τι σας ενέπνευσε να δημιουργήσετε αυτή τη μέθοδο και τι περιλαμβάνει ακριβώς;
«Αρχικά δεν την έχω δημιουργήσει εγώ. Η μέθοδος είναι γνωστή στην Αμερική από τη δεκαετία του 1960. Υπάρχει στα σχολεία της Ευρώπης, όπως για παράδειγμα στις Σκανδιναβικές χώρες, στην Αγγλία, στη Γερμανία, στην Αυστρία και στη Γαλλία. Αυτό όμως που αν θέλεις άλλαξα είναι ότι ουσιαστικά ένωσα τις τεχνικές της φωτοανάγνωσης με τη θετική ψυχολογία και ουσιαστικά είμαι η πρώτη Ελληνίδα που εφαρμόζει τη μέθοδο στα παιδιά.
Η μέθοδος αποτελείται από ασκήσεις για την εύρεση του μαθησιακού προφίλ στα παιδιά, τη μέθοδο των «αραχνών» ή αλλιώς του mind mapping για να θυμούνται περισσότερα και τις δύο τεχνικές της ανάγνωσης, την ταχεία ανάγνωση και το διαγώνιο διάβασμα, που είναι αυτό που ίσως έχεις ακούσει το φωτογραφικό».
Ποια είναι κατά τη γνώμη σας τα κύρια εκπαιδευτικά οφέλη που προσφέρει η μέθοδος της φωτοανάγνωσης κατά τη χρήση της;
«Τα παιδιά που παρακολουθούν το πρόγραμμα της φωτοανάγνωσης ουσιαστικά αναπτύσσουν τα θετικά τους συναισθήματα. Πιστεύουν περισσότερο στον εαυτό τους και μόλις σε λίγες ημέρες, η αλλαγή είναι ορατή και στο πλαίσιο της σχολικής τάξης, όπου οι εκπαιδευτικοί ρωτούν τους γονείς σχετικά με το πώς άλλαξε το παιδί τους.
Τα περισσότερα παιδιά μαθαίνουν πιο γρήγορα το μάθημα της ιστορίας. Ενδεικτικά αναφέρω ένα παράδειγμα, όπου ένα παιδί χρειάζεται να μάθει μία ώρα το μάθημα και μετά την παρέμβαση το μαθαίνει σε 10 λεπτά. Φαντάσου να έχει 50 λεπτά περισσότερα για παιχνίδι. Αυτό δεν είναι ευτυχία; Εκτός όμως από το ότι τη μαθαίνουν πιο γρήγορα τη θυμούνται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και σε αυτό παίζει ρόλο η επανάληψη σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα».
3. Η αποδοχή της μεθόδου από το κοινό (παιδιά & γονείς)
Ποιο είναι το κύριο στοιχείο που σας ενδιαφέρει να μεταδώσετε στα παιδιά μέσα από τη διοργάνωση σεμιναρίων και γιατί;
«Το πιο βασικό απ’ όλα είναι να πιστέψουν στον εαυτό τους, να αναπτύξουν την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση τους και να κάνουν τα όνειρα τους πραγματικότητα. Για αυτό το λόγο εξάλλου σχεδίασα το πρόγραμμα: «Τα παιδιά ζωγραφίζουν τον πίνακα των ονείρων τους», που έχει εφαρμοστεί σε δύο σχολεία μέχρι σήμερα. Ουσιαστικά χρειάζεται να τους δείξουμε τον τρόπο, όπου το α-δύνατον μπορεί να γίνει δυνατό.
Έπειτα είναι οι τρεις τεχνικές. Είναι πολύ σημαντικό να βρεις ένα τρόπο που το παιδί σου μαθαίνει πιο γρήγορα, εύκολα κι αποτελεσματικά και για αυτό το λόγο ξεκινάω από το μαθησιακό προφίλ του παιδιού. Έπειτα να μάθει να κάνει τις «αράχνες» ή αλλιώς το mind mapping και στο τέλος να μάθει τις δύο τεχνικές της ανάγνωσης, την ταχεία ανάγνωση και το διαγώνιο διάβασμα.
Δεν θεωρώ ότι κάτι από όλα είναι πιο σημαντικό από κάτι άλλο, εννοώ από τις τεχνικές. Ίσως όμως θα μπορούσα να πω ότι η ανάπτυξη της θετικής ψυχολογίας μπορεί να τα βοηθήσει να γίνουν όσο γίνεται πιο λειτουργικά στην καθημερινότητα τους».
Υπάρχει αλληλεπίδραση του κοινού με το έργο σας κατά τη διάρκεια των σεμιναρίων σας; Και αν ναι ποια είναι η κύρια ερώτηση που σας κάνουν ;
«Τα σεμινάρια, όπως και οι παρουσιάσεις μου στα σχολεία, είναι όλα βιωματικά. Με άλλα λόγια, οι συμμετέχοντες έχουν τη δυνατότητα να κάνουν ορισμένες δραστηριότητες ώστε να κατανοήσουν σε βάθος όλη την ύλη. Οι πιο συχνές ερωτήσεις είναι: ποια είναι η σωστή διαχείριση με τις οθόνες και πως μπορούν να κερδίσουν χρόνο στην καθημερινότητα τους».
Ποια είναι η αντίδραση των εκπαιδευτικών και των γονιών ως προς το έργο σας; Υπάρχει κάποια ανατροφοδότηση που σας εντυπωσίασε;
«Την ανατροφοδότηση των γονιών και άλλων ανθρώπων που έχουν παρακολουθήσει το πρόγραμμα μπορείτε να την βρείτε στην ομάδα του Speed Up Reading (με τη μέθοδο της φωτοανάγνωσης) στο Facebook. Γενικά αυτό που με έχει εντυπωσιάσει το τελευταίο χρόνο είναι ότι μέσα σε 2.5 μήνες τα παιδιά, οι έφηβοι και οι ενήλικες αλλάζουν μια για πάντα τον τρόπο με τον οποίο διαβάζουν. Αν το σκεφτείς δηλαδή ότι είναι μόλις 10 ώρες οι συναντήσεις και γίνεται μια ολοκληρωτική αλλαγή, νομίζω ότι είναι αρκετά σπουδαίο επίτευγμα.
Ακόμα, αυτό που με εντυπωσιάζει μέχρι σήμερα είναι η επιτυχία των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες. Παιδιά που έχουν δυσλεξία, δυσαναγνωσία, δυσορθογραφία, ΔΕΠ-Υ, αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας κλπ. πετυχαίνουν πολύ πιο γρήγορα και πολύ πιο υψηλά μέσω της συγκεκριμένης μεθόδου.
Επιπλέον, οι επιτυχίες των ενηλίκων σε πολύ δύσκολες εξετάσεις, όπως για παράδειγμα οι κατατακτήριες, οι εξετάσεις στη σχολή της Δημόσιας Διοίκησης, η εκμάθηση των κινέζικων, των ρώσικων και των αράβικων ήταν μερικές από τις επιτυχίες μου».
4. Προκλήσεις και συμβουλές για διοργανωτές σεμιναρίων
Ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίσατε κατά τη διάρκεια της καριέρας σας και πως το ξεπεράσατε;
«Οι προκλήσεις μέχρι σήμερα ήταν αρκετές. Θα αναφερθώ όμως στις σημαντικότερες από αυτές. Η πρώτη και βασική ήταν η δυσπιστία του κόσμου, είτε ήταν εκπαιδευτικοί είτε ήταν γονείς κλπ. Προσπάθησα από την πρώτη κιόλας ημέρα να αποδείξω, και για αυτό το λόγο ξεκίνησα μια έρευνα, ότι τα όσα λέω αποδεικνύονται από συγκεκριμένες έρευνες. Εξάλλου και στο βιβλίο μου μπορεί να εντοπίσει κάποιος αρκετές βιβλιογραφικές αναφορές.
Άλλη πρόκληση είναι να αναπτύσσω συνεχώς αυτό που κάνω, δημιουργώντας νέα προγράμματα ή νέα προϊόντα. Ξεκίνησα με στόχο να εκπαιδεύσω ενήλικες… Μετά ήρθε η ανάγκη να εκπαιδευθούν τα παιδιά του δημοτικού… Μετά η ανάγκη να εκπαιδευθούν τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες… Και πλέον έχει έρθει στα χέρια μου ένα νέο project σχετικά με το πώς μπορούν να επωφεληθούν τα παιδιά του νηπιαγωγείου πάνω σε αυτή τη μέθοδο… Επομένως, όπως καταλαβαίνεις χρειάζεται συνεχώς να διαβάζω, να σκέφτομαι, να παρακολουθώ σεμινάρια κλπ. ώστε να αυξήσω τις γνώσεις μου και να μπορέσω να ικανοποιήσω όσο το δυνατόν περισσότερες ανάγκες».
Θεωρείτε σημαντική την εύρεση κατάλληλου χώρου για μια επιτυχημένη διεξαγωγή σεμιναρίου; Πιστεύετε ότι η ατμόσφαιρα και η διαμόρφωση της αίθουσας μπορεί να επηρεάσει τη ψυχολογία των συμμετεχόντων;
«Σίγουρα ένας καλά φωτισμένος χώρος (κυρίως με φυσικό φως) ευνοεί τους συμμετέχοντες. Η εύκολη πρόσβαση είναι ένα ακόμα στοιχείο που θα τους βοηθήσει να μην ταλαιπωρηθούν πριν ξεκινήσει η παρακολούθηση του σεμιναρίου. Η απλή διακόσμηση του χώρου μπορεί να τους ενισχύσει ώστε να παρακολουθήσουν καλύτερα το σεμινάριο, χωρίς να αποσπάται η προσοχή τους από διάφορα διακοσμητικά στοιχεία».
5. Ατενίζοντας το μέλλον της φωτοανάγνωσης
Ποια είναι τα σχέδια σας για το μέλλον; Υπάρχει προοπτική για συγγραφή νέων βιβλίων;
«Τα άμεσα σχέδια μου για το μέλλον είναι να ξεκινήσει η λειτουργία του ηλεκτρονικού μας καταστήματος, όπου όλοι θα μπορούν να προμηθεύονται τα εργαλεία της φωτοανάγνωσης (πχ. Αναλόγια, δαχτυλίδι συγκράτησης βιβλίου, μαρκαδοράκια, βιβλία, βιβλία συνοδευόμενα από δραστηριότητες κλπ.).
Πλέον η ανάγκη των γονιών να εισέλθουν τα παιδιά τους στη συγκεκριμένη μεθοδολογία ξεκινάει από το νηπιαγωγείο. Επομένως, στην ιστοσελίδα μου, μοιράζομαι ως γονιός πρωτίστως τα βιβλία που διαβάζω με τον γιο μου και τις δραστηριότητες που κάνω μαζί του για να μπορέσει σιγά σιγά να υιοθετήσει κάποιες βασικές αρχές, όπως για παράδειγμα την «αράχνη» με τις εικόνες.
Άλλα σχέδια είναι να δημιουργηθεί ένας χώρος όπου τα παιδιά από 3 ετών και πάνω ή αργότερα τα παιδιά του δημοτικού να μπορούν μέσα από το παιχνίδι να μάθουν ό,τι κι αν θελήσουν. Ενδεχομένως σε αυτό το χώρο να γίνεται και messy play.
Όσον αφορά τη συγγραφή άλλων βιβλίων, η αλήθεια είναι ότι προετοιμάζω μια σειρά από 7 μυθιστορήματα που θα έχουν ως στόχο την ανάπτυξη της θετικής σκέψης των παιδιών. Η ηλικιακή ομάδα είναι τα παιδιά που τελειώνουν το δημοτικό και εισέρχονται στο γυμνάσιο».
Την κ. Βασιλική Γιαννακοπούλου μπορείτε να βρείτε και ν’ ακολουθήσετε στο Instagram