Πίνακας Περιεχομένου
Συνέντευξη που παραχώρησε η θεατρική ομάδα Bloom στην StageYourIdea
Νέοι και ταλαντούχοι, με σπουδές στο αντικείμενό τους, εξοπλισμένοι με γνώσεις και ταλέντο φιλοδοξούν να αφήσουν το δικό τους στίγμα στον θεατρικό χάρτη της Θεσσαλονίκης. Με αφορμή την νέα τους πρωτότυπη θεατρική δουλειά με τίτλο «Γιορταστές: είμαστε #GiaTaPanigiria», η οποία αποτελεί μέρος της διοργάνωσης – θεσμού «Ανοιχτή Θεατρική Σκηνή της Πόλης 2023», συναντήσαμε τα τρία ιδρυτικά μέλη της ομάδας, Άννα Μαρία Γάτου, Μαρίνα Κωνσταντινίδου και Ανδρέα Παράσχο και κάναμε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση εφ’ όλης της ύλης μαζί τους, σχετικά με το τι σημαίνει να είσαι νέος δημιουργός και καλλιτέχνης στη Θεσσαλονίκη του 2023.
Η θεατρική ομάδα Bloom ανεβάζει την παράστασή της «Γιορταστές: είμαστε #GiaTaPanigiria» στο Δημοτικό Θέατρο Άνετον, στις 24 και 25 Μαϊου.
Τα μέλη της θεατρικής ομάδας Bloom μάς συστήνονται
Άννα – Μαρία Γάτου:
Είμαι ηθοποιός και αποφοίτησα από το τμήμα Θεάτρου πριν λίγους μήνες. Στην ομάδα συμμετέχω κυρίως ως ηθοποιός και ασχολούμαι με την οργάνωση παραγωγής μαζί με τον Ανδρέα και την Μαρίνα.
Μαρίνα Κωνσταντινίδου:
Είμαι η σκηνογράφος και ενδυματολόγος, της ομάδας, απόφοιτη του τμήματος Θεάτρου της σχολής Καλών Τεχνών ΑΠΘ. Με την Άννα-Μαρία και τον Ανδρέα έχουμε αναλάβει το κομμάτι της παραγωγής και της προώθησης.
Ανδρέας Παράσχος:
Είμαι ο σκηνοθέτης της ομάδας, έχοντας αποφοιτήσει από το Τμήμα Θεάτρου της σχολής Καλών Τεχνών Α.Π.Θ. με κατευθύνσεις την Υποκριτική και την Σκηνοθεσία. Μαζί με την Άννα-Μαρία και την Μαρίνα είμαστε τα ιδρυτικά μέλη της ομάδας δουλεύοντας πάνω στο κομμάτι της οργάνωσης και της παραγωγής.
Λίγα λόγια για την παράσταση “Γιορταστές: είμαστε #GiaTaPanigiria”
Ποια ήταν η έμπνευση πίσω από το πρωτότυπο αυτό δρώμενο; Και τι σας έκανε να επιλέξετε την μυθολογική μορφή του Διόνυσου ως έναυσμα για να ξετυλίξετε το θεατρικό νήμα της παράστασής σας;
Μαρίνα: Η ανάγκη της ομάδας να καταπιαστεί με κάτι ‘’εύθυμο’’, κόντρα στους καιρούς που διανύουμε. Τα παραδοσιακά έθιμα και τα πανηγύρια είναι υλικά που έχουν άρρηκτη σύνδεση με τον καθένα μας προσωπικά και με την κοινωνία μας γενικότερα. Ακόμα, ήταν μία πολύ μεγάλη πρόκληση πως αυτά τα γεγονότα θα μπορούσαν τα παρασταθούν σκηνικά. Μέσα από την έρευνα συνειδητοποιήσαμε ότι υπάρχουν πολύ βαθιές συνδέσεις ανάμεσα σε αυτά τα υλικά.
Ανδρέας: Πάντα προσπαθούμε και επιλέγουμε ένα κείμενο ή ένα είδος θεάτρου που εκείνη την στιγμή το έχουμε ανάγκη. Η ανάγκη της ομάδας, ήταν (και είναι) να καταπιαστούμε με ένα έργο που θα μιλάει για μια «καινούρια» άνοιξη. Μέσα από την εξερεύνηση των ελληνικών γιορτών του χθες και του σήμερα, έχουμε την ανάγκη να πιαστούμε ξανά σε έναν κύκλο και να κοιτάξουμε ο ένας τον άλλο στα μάτια. Πολύ γρήγορα συνειδητοποιήσαμε ότι δεν μπορούσε να λείπει από αυτήν την Γιορτή, η παρουσία το Θεού Διονύσου, ως θεός του γλεντιού και του κρασιού, του θεάτρου και της μεταμόρφωσης που μεσολαβεί και παραστέκει στον άνθρωπο.
Το ξεκίνημα και οι προκλήσεις
Η θεατρική ομάδα Bloom έκανε …βουτιά στα βαθιά νερά του 2019 στη Θεσσαλονίκη. Πόσο εύκολο ήταν το ξεκίνημα σε μια τόσο ιδιαίτερη χρονική περίοδο, και δη στη Θεσσαλονίκη;
Άννα-Μαρία: Τα μέλη της ομάδας μας ‘’συναντήθηκαν’’ για πρώτη φορά καλλιτεχνικά μέσα στο Τμήμα Θεάτρου με αφορμή μια εργασία σκηνοθεσίας του Ανδρέα Παράσχου, η οποία μας οδήγησε στη πρώτη επαγγελματική δουλειά της ομάδας, το Όνειρο στο Κύμα το οποίο παρουσιάστηκε το 2022 στο Θέατρο Άνετον, το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών και στο Θέατρο Αυλαία. Το ξεκίνημα μας είχε διάφορες προκλήσεις, όπως σε κάθε νέα ομάδα, αλλά μέσα από αυτό ενδυναμωθήκαμε και μάθαμε να λειτουργούμε συλλογικά και με σεβασμό στην δουλειά και τις ιδιαιτερότητες του καθενός.
Ανδρέας: Πάντα μια βουτιά-ένα ξεκίνημα έχει δυσκολίες. Από το τί θέλουμε να πούμε καλλιτεχνικά σαν ομάδα, μέχρι και πρακτικά αν μπορούμε, οικονομικά και οργανωτικά, να σταθούμε απέναντι στις δυσκολίες που υπάρχουν στο επάγγελμά μας. Σε μια Θεσσαλονίκη που έχει τη διάθεση να έρθει σε επαφή με πιο πειραματικές παραστάσεις, αλλά παράλληλα κάτι την φοβίζει. Μας βοήθησε αρκετά ότι δουλεύαμε όλοι/ες μαζί από την σχολή. Το πιο δύσκολο σημείο πάντως είναι να πάρεις την απόφαση να κάνεις την βουτιά!
Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που καλείται μία νέα θεατρική ομάδα ταλαντούχων καλλιτεχνών να αντιμετωπίσει στην προσπάθειά της, όχι μόνο να επιβιώσει, φυσικά, αλλά και να προβάλλει ενδιαφέρουσες παραστάσεις, εξελισσόμενη παράλληλα και η ίδια;
Άννα- Μαρία: Αρχικά ένα πολύ σημαντικό ζήτημα είναι η έλλειψη οικονομικών πόρων. Για παράδειγμα μία ομάδα που δεν έχει επιχορηγηθεί, καλείται να καλύψει όλα τα πάγια έξοδα για πρόβες, συντελεστές και τεχνικά μέσα χωρίς κάποια εξωτερική υποστήριξη. Αυτό μεταφράζεται συνήθως στο ότι τα μέλη της ομάδας κάνουν παράλληλα άλλες δουλειές για να χρηματοδοτήσουν το εκάστοτε καλλιτεχνικό πρότζεκτ που τρέχει, ενώ παράλληλα προσπαθούν να μη γίνει κάποια «έκπτωση» στο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα.
Μαρίνα: Ακόμη, διανύουμε μία περίοδο, που τόσο η τέχνη γενικότερα όσο και οι καλλιτέχνες ειδικότερα, απαξιώνονται από την πολιτεία, είτε με την υποβάθμιση των πτυχίων τους, είτε με την αντιμετώπιση του επαγγέλματος τους ως χόμπυ- κοινωφελή εργασία. Δυστυχώς, αδυνατούμε να αντιληφθούμε ως κοινωνία ότι η τέχνη δεν είναι «προϊόν», γι΄ αυτό και είναι απαραίτητο να επιχορηγείται. Αυτό σημαίνει ότι η πολιτεία οφείλει να δημιουργεί ένα πρόσφορο έδαφος για δημιουργία και καλλιτεχνική έρευνα και όχι να μειώνει όλο και περισσότερο την γενικότερη υποστήριξη στους καλλιτέχνες.
Η ξενάγηση στα παρασκήνια της καθημερινότητας και των πρακτικών ζητημάτων
Θα θέλατε να μας ξεναγήσετε για λίγο στα… παρασκήνια της θεατρικής ομάδας και στον τρόπο που ξεπερνάτε καθημερινά πρακτικά προβλήματα; Για να γίνω πιο σαφής,
α. έχετε κάποιο συγκεκριμένο χώρο όπου κάνετε σταθερά τις πρόβες σας;
β. για να επικοινωνήσετε μεταξύ σας ως μέλη της ομάδας χρησιμοποιείτε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το τηλ ή κάποιο σύστημα διαχείρισης πρότζεκτ/εργασιών, όπως το trello και το notion ή κάτι άλλο; Έχετε εξωτερικούς συνεργάτες, σταθερούς ή έκτακτους, για την περαιτέρω προώθηση ενός έργου ή μιας παράστασής σας ή ακόμη και για κάποιον άλλο λόγο;
Μαρίνα: Δυστυχώς, δεν έχουμε κάποιον σταθερό χώρο προβών, αυτό σημαίνει ότι νοικιάζουμε ήδη υπάρχοντες χώρους ανάλογα με τις ανάγκες μας την εκάστοτε περίοδο. Η έλλειψη σταθερής στέγης δημιουργεί διαφόρων ειδών ζητήματα, από τον προγραμματισμό των προβών, το κόστος του ενοικίου, τον αποθηκευτικό χώρο, την έλλειψη ειδικού χώρου για κατασκευές, αλλά και την αναγκαστική προσαρμογή μας στο υπάρχον πρόγραμμα του χώρου.
Άννα-Μαρία: Επειδή εκτός από συνεργάτες πλέον, έχουμε γίνει και φίλοι μετά από αυτά τα χρόνια, η επικοινωνία μας γίνεται αβίαστα. Χρησιμοποιούμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την εσωτερική μας οργάνωση και τον διαμοιρασμό αρμοδιοτήτων και φυσικά κάνουμε συναντήσεις όπου συζητάμε και παίρνουμε όλες μας τις αποφάσεις συλλογικά. Έχουμε κάποιους εξωτερικούς συνεργάτες όπως δραματουργούς, φωτογράφους, επικοινωνιολόγους, μουσικούς, γραφίστες, τεχνικούς, με τους οποίους προσπαθούμε να στήσουμε μία σταθερή σχέση συνεργασίας.
Μαρίνα: Γενικότερα, όπως πιστεύουμε στη δύναμη της ομάδας, πιστεύουμε στην αξία της ύπαρξης σταθερών συνεργατών, γιατί με αυτόν το τρόπο χτίζεται μια σχέση εμπιστοσύνης και ένας αποτελεσματικότερος κώδικας επικοινωνίας που αναπόφευκτα οδηγεί σε ένα καλύτερο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Σαν ομάδα εκτιμούμε ότι ο καθένας έχει την ειδικότητα του. Στο θέατρο πολλά διαφορετικά ισότιμα μέλη συνθέτουν ένα «όλον» ο καθένας από την δική του επαγγελματική σκοπιά. Με αυτή την παραδοχή ως βάση, αναθέτουμε πάντα στον εκάστοτε ειδικό την αρμοδιότητα που του αναλογεί, χωρίς να σκεφτούμε το κόστος.
Το προφίλ του θεατρικού κοινού της Θεσσαλονίκης
Το θεατρικό κοινό της Θεσσαλονίκης αγκαλιάζει τις νέες θεατρικές ομάδες;
Σας ρωτώ από την εμπειρία σας, δεδομένου ότι η Θεσσαλονίκη θεωρείται παραδοσιακά μια θεατρική πόλη. Ή τελικά είναι ένα πιο συντηρητικό κοινό που προτιμά τις θεατρικές ‘πεπατημένες’, ακόμη κι όταν μπορεί να συνοδεύονται από την αντίστοιχη έμπνευση;
Μαρίνα: H Ανοιχτή Σκηνή της Πόλης φέτος έλαβε πλέον των 50 αιτήσεων από νέες ομάδες, Αυτό από μόνο του δείχνει ότι υπάρχουμε πολλοί νέοι άνθρωποι που προσπαθούμε να δημιουργήσουμε και να υπάρξουμε καλλιτεχνικά στο πρώτο μας ξεκίνημα.
Το φεστιβάλ του δήμου Θεσσαλονίκης είναι μια πολύ όμορφη πρωτοβουλία η οποία μπορεί να αναδείξει την ανάγκη αυτή και να ανοίξει ίσως έναν δρόμο ώστε η πόλη μας να κρατήσει κάποιες από τις ομάδες της εδώ. Διότι δεν χρειάζεται να γελιόμαστε, η λύση της Αθήνας για τους περισσότερους από εμάς γίνεται αναγκαστικός μονόδρομος, ενώ αυτό που θα θέλαμε θα ήταν να μετατραπεί σε επιλογή. Αν, λοιπόν, υπάρξουν οι κατάλληλες συνθήκες πιστεύουμε ότι το κοινό της πόλης που δείχνει την παρουσία του είτε στα διάφορα φεστιβάλ, είτε την στήριξη του σε όλες τις περιοδείες, κυρίως από του Αθηναϊκούς θιάσους, θα στηρίξει έμπρακτα και τις νέες ομάδες και τους τοπικούς καλλιτέχνες.
Άννα- Μαρία: Η αλήθεια είναι κάπου στη μέση. Τα τελευταία χρόνια έχει δοθεί ένας κάποιος χώρος στις νέες ομάδες της πόλης. Αλλά χρειάστηκε πολλή δουλειά και επιμονή από μέρους μας. Το κοινό στηρίζει τις νέες ομάδες, αλλά πάντα μια αθηναϊκή παραγωγή εμπνέει μεγαλύτερη ασφάλεια στους Θεσσαλονικιούς θεατές. Δυστυχώς, έχουμε δρόμο να διανύσουμε μέχρι να γίνει η Θεσσαλονίκη μια πόλη που στηρίζει πραγματικά τους νέους καλλιτέχνες, τόσο ως θεατρικό κοινό, όσο και με την δημιουργία και περαιτέρω ανάπτυξη υποστηρικτικών θεσμών για τους νέους καλλιτέχνες, όπως η Ανοιχτή Θεατρική Σκηνή της Πόλης.
Η ανάγκη αξιοποίησης των εναλλακτικών αιθουσών από θεατρικές και καλλιτεχνικές ομάδες
Όλο και περισσότερες αίθουσες στη Θεσσαλονίκη – δεν αναφέρομαι μόνο στις παραδοσιακά θεατρικές αίθουσες αλλά σε πιο εναλλακτικούς χώρους – ενδιαφέρονται να φιλοξενήσουν από ολοκληρωμένες παραστάσεις μέχρι άλλου είδους θεατρικά δρώμενα, ίσως πιο υβριδικά.
Ποια είναι η άποψη σας για έναν ανέβασμα της δουλειά σας σε τέτοιες αίθουσες; Αναφέρομαι είτε σε καλλιτεχνικά καφέ ή μπαρ είτε σε αίθουσες όπου διοργανώνονται εργαστήρια, σεμινάρια κ.ο.κ. Υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις που πρέπει να έχουν αυτές για να λειτουργήσουν με αυτόν τον τρόπο;
Άννα-Μαρία: Είμαστε μία ομάδα που πειραματίζεται κυρίως σε αμιγώς θεατρικούς χώρους. Φυσικά θα είμασταν ανοιχτοί στη συνεργασία με έναν εναλλακτικό χώρο, εφόσον ταίριαζε εκείνη την περίοδο στο δικό μας καλλιτεχνικό πρότζεκτ και πληρούσε τα απαραίτητα κριτήρια (όπως ο τεχνικός εξοπλισμός για παράδειγμα). Αν και ανάλογα με το πρότζεκτ και τον εκάστοτε μη θεατρικό χώρο, αλλάζουν και οι υλικοτεχνικές ανάγκες. Ωστόσο πιστεύουμε ότι η επιλογή μη θεατρικών χώρων για την υλοποίηση μιας παράστασης είναι καλό να προκύπτει ως επιλογή και όχι ως λύση ανάγκης λόγω έλλειψης θεατρικών σκηνών.
Η έλλειψη αυτή, στην πόλη μας είναι γεγονός. Δυστυχώς δεν υπάρχουν κατάλληλοι θεατρικοί χώροι, όπως ένα blackbox ή μία πειραματική σκηνή, και κάποιες άλλες σκηνές που υπάρχουν και απευθύνονται σε νέες ομάδες – δηλαδή μπορούν οι ομάδες να ανταπεξέλθουν στα έξοδα των σκηνών αυτών – είναι συνήθως ακατάλληλες ή με ανεπαρκή εξοπλισμό, με ελάχιστες εξαιρέσεις.
Μαρίνα: Σε αυτό το σημείο να αναφέρουμε ότι υπάρχουν πολλοί “εναλλακτικοί” χώροι στη Θεσσαλονίκη που ξεφεύγουν από ένα καφέ-μπαρ και μένουν ανεκμετάλλευτοι, όπως για παράδειγμα το Φιξ ή τα Σφαγεία και οι οποίοι θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν -κάτι που συμβαίνει στην Αθήνα- για πλήθος θεατρικών, μουσικών, εικαστικών, χορευτικών και ερευνητικών καλλιτεχνικών δράσεων.
Η καλλιτεχνική επιβίωση των νέων ηθοποιών στην Θεσσαλονίκη
Ποια είναι η καθημερινότητα για τον/την νέο/α Θεσσαλονικιό/ιά ηθοποιό ή γενικότερα καλλιτέχνη στο χώρο του θεάτρου, που καλείται να ισορροπήσει τη συμμετοχή του/της σε πολλά και διαφορετικά πρότζεκτ, προκειμένου και να βιοποριστεί επαγγελματικά;
Ανδρέας: Έχουμε φτάσει στο σημείο να το θεωρούμε δεδομένο δυστυχώς. Είμαι εννοείται της άποψης ότι «όλα στο τέλος γίνονται» και έτσι συμβαίνει, ωστόσο είναι τρομακτικά απαιτητικό. Και ναι, είμαστε νέοι καλλιτέχνες και το αντέχουμε σωματικά και πνευματικά, αλλά σίγουρα χάνουμε ένα μεγάλο κομμάτι της προσωπικής μας ευχαρίστησης και ελευθερίας εκτός δουλειάς. Μια καθημερινότητα από πρόβα σε θέατρο και το αντίθετο.
Άννα-Μαρία: Στη πραγματικότητα βρισκόμαστε σε ένα συνεχές κυνήγι με τον χρόνο και πηγαίνουμε από την μία πρόβα στην επόμενη. Όση γοητεία κι αν έχει για ένα διάστημα, το ιδανικό για έναν επαγγελματία είναι να βρίσκεται σε 1-2 καλλιτεχνικά πρότζεκτ τη φορά, ώστε να μπορέσει να είναι παραγωγικός και να έχει -μια άγνωστη λέξη για τους περισσότερους νέους καλλιτέχνες- προσωπικό χρόνο.
Σχέδια για το μέλλον
Τα σχέδια σας για την επόμενη μέρα της Bloom;
Ανδρέας: Η παράσταση «ΓΙΟΡΤΑΣΤΕΣ: είμαστε #GiaTaPanigiria» κάνει την πρεμιέρα της στο πλαίσιο του φεστιβάλ «Ανοιχτή Θεατρική Σκηνή της Πόλης 2023» μόνο για 2 μέρες στις 24-25 Μαϊου στο Δημοτικό Θέατρο Άνετον, έπειτα τον Ιούνιο θα ταξιδέψει για 2 μόνο παραστάσεις στην Αθήνα και του χρόνου στόχος μας είναι να πάει σεζόν σε ένα από τα κεντρικά θέατρα της Θεσσαλονίκης. Παράλληλα θέλουμε να δημιουργήσουμε και την καινούρια μας θεατρική παραγωγή!
Θα τους βρείτε στα παρακάτω links: